Sprawdzian szczękowy Józefa Adryana

Przedstawiony przyrząd traserski jest narzędziem pomiarowym. Rzemieślnik określał nim średnice prętów, rur, grubość blachy, rozmiar detali wykonanych z drewna itp. Studiując dawne poradniki dowiadujemy się, że do kontroli elementów metodą trasowania wprawny rzemieślnik wykorzystywał różne przymiary, cyrkle, macki, szczelinomierze, płytki wzorcowe, kątowniki, kątomierze, liniały itp. Sprawdzian nadal oferują wyspecjalizowane zakłady produkujące narzędzia. Odnajdujemy go pod nazwami handlowymi „cyrkiel traserski macka zewnętrzna”, „macka zewnętrzna sprawdzian szczękowy”. Co wyróżnia przedmiot?

Po pierwsze osoba rzemieślnika. Kołodziej z Wymysłowa Józef Adryan (ur. 10 lutego 1912 r., zm. 7 lutego 1985 r.) osiadł po ślubie w Kruchowie. Nieobca mu była ciesiołka. Prowadził gospodarstwo, wykonywał prace rzemieślnicze. W kwietniu 1939 r. uzyskał w Kruchowie zgodę na budowę domu. Gdy 28 lutego 1955 r. spłonął drewniany kościół, parafianie szybko przystąpili do odbudowy. Dziełem rzemieślnika jest m.in.  więźba dachu kościoła i drewniany krzyż wykonany z niespalonego drewna. Wyposażenie wnętrza to dzieło żony Władysławy, uznanej rzeźbiarki ludowej. Wykonała w drewnie większość rzeźb.

Po drugie traserski sprawdzian szczękowy jest dziełem lokalnego kowala. Cechy: wycięte w blasze żelazne ramiona obrobiono ręcznie. Przegub na stalowym nicie wzmacniają dwie ręcznie wykonane podkładki. Daty powstania nie znamy. Józefowi Adryanowi przyrząd służył od lat 50. XX wieku do śmierci rzemieślnika. Latami przechowywany, 11 kwietnia 2024 r., za sprawą obecnej na spotkaniu Janiny Jędrzejczak wzbogacił zbiory tworzonej Izby Pamięci pod nazwą Muzeum Regionalne w Trzemesznie.

Andrzej Leśniewski