Pałac w Kruchowie

Nieopodal drogi lokalnej, nad wschodnią częścią wsi Kruchowo góruje okazały pałac. Wybudowany został w 1582 roku przez Aleksandra Mielińskiego, dworzanina Zygmunta Augusta, który włościach po Stanisławie, Bogusławie i Janie Kruchowskich postawił jednokondygnacyjny dwór. Zespół dworski przebudowany został w 1766 roku przez Józefa Rosena. Budynek wzniesiono na rzucie prostokąta. Obiekt otrzymał elementy architektury zbliżonej do obecnego kształtu, z wybudowaną wtedy drugą kondygnacją. Na przełomie XVIII i XIX wieku wybudowano za gmachem spichlerz.

Przed 1835 rokiem właścicielem pałacu był Hipolit Malczewski, a po jego śmierci majątek odziedziczył powstaniec listopadowy i 1848 roku, syn Adolf Ignacy Malczewski. Od 1900 roku właścicielem dóbr został Nikodem Dokowicz, następnie rodziny Łuniewskich i Jankowskich. Odnowienia pałacu dokonano w 1921 roku. Dobudowano zachowany do dzisiaj portyk, wsparty na czterech kolumnach zwieńczonych trójkątnym frontonem. Dach mansardowo-naczółkowy pokryto czerwoną dachówką. Tynkowane elewacje posiadają zachowany detal. Na elewacji tylnej wybudowano arkadowy podcień z balkonem. Podjazd zdobiły pnącza, a podczas sezonu wystawiano donice z kwiatami ozdobnymi. Pałac otoczono parkiem. Przed 1939 rokiem rosły tu wypielęgnowane drzewa i krzewy. W krajobraz parku wkomponowano także niewidoczny z zewnątrz, betonowy kort tenisowy.

Doskonale widoczny w okolicy obiekt wymaga obecnie remontu. Odnowienie zacząć należy od konceptualizacji przeznaczenia kompleksu i sporządzenia niezbędnej dokumentacji. Działanie w drugim etapie pozwoli podjąć kroki zmierzające do przeprowadzenia kompleksowej restauracji i wykorzystania pałacu.

Wpisuje się w programy zwiedzania kompleksów pałacowych na turystycznej mapie Polski, kierowanych dla turysty kulturowego.