Zasady dotyczące wycinki drzew i krzewów reguluje ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2024, poz. 1478).
Zezwolenie na usunięcie drzew i/lub krzewów nie jest wymagane (art. 83f ust. 1) dla:
1. krzewu albo krzewów rosnących w skupisku, o powierzchni do 25 m2;
2. krzewów na terenach pokrytych roślinnością pełniącą funkcje ozdobne, urządzoną pod względem rozmieszczenia i
doboru gatunków posadzonych roślin, z wyłączeniem krzewów w pasie drogowym drogi publicznej, na terenie
nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz na terenach zieleni;
3. drzew, których obwód pnia na wysokości 5 cm nie przekracza:
a) 80 cm - w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego,
b) 65 cm - w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
c) 50 cm - w przypadku pozostałych gatunków drzew.
4. drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele
niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej (w tym wypadku należy dokonać zgłoszenia usunięcia drzew wg
formularza);
5. drzew lub krzewów usuwanych w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego;
6. drzew lub krzewów na plantacjach lub w lasach w rozumieniu ustawy z 28 września 1991 r. o lasach;
7. drzew lub krzewów owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub
na terenach zieleni;
8. drzew lub krzewów usuwanych w związku z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych;
9. drzew lub krzewów usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu z obszarów położonych między linią brzegu a
wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału
przeciwpowodziowego, z wału przeciwpowodziowego i terenu w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału;
10. drzew lub krzewów, które utrudniają widoczność sygnalizatorów i pociągów, a także utrudniają eksploatację urządzeń
kolejowych albo powodują tworzenie na torowiskach zasp śnieżnych, usuwanych na podstawie decyzji właściwego
organu;
11. drzew lub krzewów stanowiących przeszkody lotnicze, usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu;
12. drzew lub krzewów usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu ze względu na potrzeby związane z
utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych;
13. drzew lub krzewów usuwanych z obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody nieobjętego ochroną krajobrazową;
14. drzew lub krzewów usuwanych w ramach zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych parku
narodowego lub rezerwatu przyrody, planu ochrony parku krajobrazowego, albo planu zadań ochronnych lub planu
ochrony dla obszaru Natura 2000;
15. prowadzenia akcji ratowniczej przez jednostki ochrony przeciwpożarowej lub inne właściwe służby ustawowo powołane
do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia;
16. drzew lub krzewów stanowiących złomy lub wywroty usuwanych przez:
a) jednostki ochrony przeciwpożarowej, jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, właścicieli urządzeń, o
których mowa w art. 49 par. 1 Kodeksu cywilnego, zarządców dróg, zarządców infrastruktury kolejowej, gminne lub
powiatowe jednostki oczyszczania lub inne podmioty działające w tym zakresie na zlecenie gminy lub powiatu,
b) inne podmioty lub osoby, po przeprowadzeniu oględzin przez organ właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie
drzewa lub krzewu, potwierdzających, że drzewa lub krzewy stanowią złom lub wywrot;
c) drzew lub krzewów należących do gatunków obcych, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 120 ust.
2f.
Usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części może nastąpić po:
- zgłoszeniu zamiaru usunięcia drzew rosnących na nieruchomości stanowiących własność osób fizycznych i usuwane
na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą;
- uzyskaniu zezwolenia wydanego na wniosek posiadacza nieruchomości - za zgodą właściciela tej nieruchomości.
Zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości wydaje Burmistrz, a w przypadku gdy zezwolenie dotyczy usunięcia drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków - wojewódzki konserwator zabytków (art. 83a).
ZGŁOSZENIE zamiaru usunięcia drzew rosnących na nieruchomości stanowiących własność OSÓB FIZYCZNYCH i usuwane na cele NIEZWIĄZANE Z DZIAŁALNOŚCIĄ GOSPDARCZĄ.
W przypadku zamiaru usunięcia drzewa, którego obwód pnia na wysokości 5 cm przekracza obwody:
a) 80 cm - w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego,
b) 65 cm - w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
c) 50 cm - w przypadku pozostałych gatunków drzew,
należy ZGŁOSIĆ do Burmistrza Trzemeszna (bądź wojewódzkiego konserwatora zabytków art. 83f ust. 4) zamiar usunięcia drzewa.
Organ w terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia PRZEPROWADZI OGLĘDZINY drzew. Jeżeli organ w terminie 14 dni od dnia oględzin nie wyda decyzji sprzeciwiającej się wycince, to drzewa można usunąć.
Organ może wnieść sprzeciw w przypadku:
a) lokalizacji drzewa:
- na nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków,
- na terenie przeznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na zieleń lub chronionym innymi
zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
- na obszarach chronionych: w parkach narodowych, rezerwatach przyrody, parkach krajobrazowych, obszarach
chronionego krajobrazu i obszarach Natura 2000;
b) spełnienia przez drzewo kryteriów uznania za pomnik przyrody, które zostaną określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska najpóźniej do 17 grudnia 2017 r.
UWAGA: W przypadku nieusunięcia drzewa przed upływem 6 miesięcy od dnia oględzin, usunięcie drzewa może nastąpić dopiero po dokonaniu ponownego zgłoszenia.
UWAGA: Jeżeli w ciągu 5 lat od dnia oględzin zostanie złożony wniosek o wydanie pozwolenia na budowę w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, która będzie realizowana na części nieruchomości, na której rosło usunięte drzewo, organ nałoży na właściciela nieruchomości obowiązek wniesienia opłaty za usunięcie drzewa.
Odstępstwa od obowiązku uzyskania zezwolenia na wycinkę drzew i krzewów nie wyłączają stosowania odrębnych przepisów (np. dotyczących ochrony zabytków, obszarów chronionych, ochrony gatunkowej itp.), w tym konieczności uzyskiwania stosownych zezwoleń.
Czy rolnictwo jest działalnością gospodarczą? (dotyczy art. 83f ust. 1 pkt 3a)
Zgodnie z nowym pkt 3a w art. 83f ust. 1 ustawy zezwolenie na usuniecie drzewa i krzewu nie jest wymagane w przypadku drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Oba warunki (własność nieruchomości należąca do osoby fizycznej i określony cel usunięcia) należy spełnić łącznie.
Rolnicy są osobami fizycznymi, a zatem jeżeli są właścicielami działki, na której rośnie usuwane drzewo/krzew, to pierwszy warunek można uznać za spełniony.
Ponieważ działalność rolnicza jest kwalifikowana jako działalność gospodarcza (odpowiada definicji działalności gospodarczej z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej), konieczne jest dokonywanie indywidualnej oceny, czy drzewo/krzew są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej (działalności rolniczej). Przykładowo, usuniecie drzewa/krzewu w celu budowy domu nie jest związane z prowadzeniem przez rolnika działalności gospodarczej (działalności rolniczej). Natomiast usunięcie drzewa/krzewu pod budowę stodoły, obory, kurnika albo budowę drogi dojazdowej do pola jest związane z prowadzeniem przez rolnika działalności gospodarczej (działalności rolniczej).
Jeżeli więc rolnik jest właścicielem nieruchomości i usuwa drzewo/krzew w celu budowy domu, korzysta z ww. (pkt 3a) zwolnienia z obowiązku uzyskania zezwolenia. Jeżeli natomiast rolnik jest właścicielem nieruchomości i usuwa drzewo/krzew w celu budowy stodoły, nie korzysta z ww. (pkt 3a) zwolnienia z obowiązku uzyskania zezwolenia.
Wycinka drzew lub krzewów na obszarze Natura 2000
W obszarach Natura 2000 nie istnieje zdefiniowany katalog inwestycji, które mogą być na objętych nimi terenach realizowane lub nie realizowane. Możliwość podjęcia konkretnej inwestycji uzależniona jest od oddziaływania, jakie inwestycja ta może powodować w odniesieniu do celów ochrony obszaru Natura 2000. Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, zabrania się podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności:
a) pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar
Natura 2000;
b) wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000;
c) pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami.
Wycinki prowadzone w obszarze Natura 2000, o ile realizowane byłyby w dużej skali lub dotyczyłyby drzew o wyjątkowej wartości przyrodniczej (np. będących siedliskiem cennych gatunków owadów), mogą potencjalnie mieć znaczący negatywny wpływ na przedmioty ochrony tego obszaru (choć również nie będą to sytuacje częste). W takim przypadku dokonanie wycinki może nastąpić w dwóch przypadkach:
a) kiedy jest wymagane zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów, wówczas uzyskanie tego zezwolenia będzie podlegało
procedurze określonej w rozdziale 5 działu V (art. 96-103) ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. z 2024 r., poz. 1112, z późn. zm.), inicjowanej przez organ właściwy do wydania zezwolenia;
b) kiedy nie jest wymagane uzyskanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu, konieczne będzie uzyskanie odrębnego
zezwolenia właściwego miejscowo regionalnego dyrektora ochrony środowiska na realizację działania mogącego
znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, wydawanego na podstawie art. 34 ust.1 w
związku z art. 33 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody.
W tym przypadku postępowanie administracyjne jest wszczynane na wniosek strony. Na podstawie takiego wniosku w pierwszej kolejności regionalny dyrektor ochrony środowiska dokonuje ustaleń określonych w art. 33 ust.1 ustawy, czyli bada czy planowane usuniecie drzewa lub krzewu będzie znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000. Jeśli usunięcie drzew lub krzewów nie będzie znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, regionalny dyrektor ochrony środowiska wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania na podstawie art. 105 ustawy z 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego, co jest równoznaczne ze zgodą na usunięcie drzewa lub krzewu. Natomiast jeśli zostanie stwierdzona możliwość wystąpienia znacząco negatywnego oddziaływania, o którym mowa w art. 33 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, będzie analizował czy nie zachodzą przesłanki określone w art. 34 ustawy, czyli nadrzędny interes publiczny oraz brak rozwiązań alternatywnych. W zależności czy projektowane usunięcie drzew lub krzewu stanowi nadrzędny interes publiczny, regionalny dyrektor ochrony środowiska wydaje stosowną decyzję zezwalająca na usunięcie drzewa lub krzewu, bądź też odmawiającą wydania takiego zezwolenia.
Wycinka drzew lub krzewów na nieruchomościach objętych ochroną konserwatora zabytków
Zgodnie z art. 83a ust. 1 ustawy o ochronie przyrody zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków wydaje wojewódzki konserwator zabytków.
W sytuacji gdy drzewa lub krzewy nie podlegają obowiązkowi uzyskania zezwolenia na ich usunięcie, na podstawie ustawy o ochronie przyrody (art. 83f ust. 1), zastosowanie mają przepisy ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2024 r., poz. 1292, z późn. zm.). Zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 11 tej ustawy wszelkie działania, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku wpisanego do rejestru wymagają pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków, w tym w zakresie usuwania drzew i krzewów.
Wszelkie informacje w zakresie usuwania drzew można uzyskać w Urzędzie Miejskim Trzemeszna, ul. Dąbrowskiego 2, pokój nr 1 oraz pod numerem telefonu 61 415 43 06 lub 722 022 406.
Wnioski w sprawie wydania zezwolenia na wycinkę drzew lub krzewów oraz druk zgłoszenia dla osób fizycznych są dostępne w Urzędzie Miejskim Trzemeszna, ul. Dąbrowskiego 2, 62-240 Trzemeszno, pokój nr 1 oraz na stronie internetowej:
http://trzemeszno.pl/formularze-i-wnioski.html
