Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej
Piątek, 26 kwietnia 2024
Imieniny: Maria, Marcelina, Marzena
pochmurno
10°C

Jan Kiliński

Pamięć o Janie Kilińskim, urodzonym w Trzemesznie szewcu i bohaterze insurekcji kościuszkowskiej jest żywa. Trzemesznianie swojemu rodakowi ufundowali w 1919 roku epitafium w kaplicy św. Eufemii, w Bazylice pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Trzemesznie, jego imieniem nazwali centralny plac miasta, w marcu 1961 roku postawili pomnik, a w kwietniu 1964 roku został patronem największej w mieście szkoły podstawowej.

 

Przyszły bohater urodził się w 1760 roku na posesji przy ulicy Psiej w Trzemesznie, obecnie to ulica Gen. Henryka Dąbrowskiego. Nie znamy dokładnej daty, a w księdze parafialnej zapisano tylko datę chrztu Eodem anno 28 10-bris. Jan był dziesiątym synem murarza Augustyna Kilińskiego i jego żony Marcjanny. Przed nim na świat przyszli, Stanisław, Andrzej, Katarzyna, Baltazar, Marjanna, Barbara, Agnieszka, Józef i Rozalia. Przy porodzie najmłodszej Anny w 1764 roku zmarła matka. Osierocone dzieci wychowywała macocha Rozalia, którą Augustyn poślubił. Z tego związku Kilińscy mieli pięcioro dzieci, Antoniego, Annę, Katarzynę, Annę Elżbietę i Adalberta.

Edukację na poziomie elementarnym otrzymał w szkole przyklasztornej prowadzonej przez kanoników regularnych. Do terminu posłany został do mistrza szewskiego, właściciela jednego z wielu warsztatów w tym rzemieślniczym mieście. Dwunastoletni chłopiec był świadkiem wystąpień antypruskich spowodowanych roszczeniami terytorialnymi zaborcy. Trzemesznianie wykazali wtedy postawy patriotyczne. Podjęli zdecydowany opór wobec najeźdźcy, czym doprowadzili do pozostawienia miasta w granicach Rzeczypospolitej. Wydarzenia te niewątpliwie ukształtowały chłopca patriotycznie.

Młody Jan wyjechał do Poznania, gdzie kontynuował naukę rzemiosła pod okiem mistrza szewskiego Baltazara Kilińskiego. Skończywszy edukację u brata, dwudziestoletni Jan wyjechał do Warszawy. Czeladnik po ośmiu latach pracy podwyższył swoje kwalifikacje. Został mistrzem szewskim specjalizującym się w szewstwie damskim. Prowadził warsztat, poślubił Mariannę Rucińską, z którą miał kilkoro dzieci. Wiek dorosły osiągnęli Franciszek, Wawrzyniec, Agnieszka i Maria. Kupił kamienicę przy ulicy Szeroki Dunaj, powiększył warsztat, a w latach 1792-1794 był radnym Rady Miejskiej w Warszawie.

W 1793 roku przyłączył się do spisku powstańczego. W kwietniu 1794 brał czynny udział w insurekcji warszawskiej. Przewodził tłumom przy oswobadzaniu stolicy. Został przedstawicielem rzemiosła warszawskiego w Radzie Zastępczej Tymczasowej Księstwa Mazowieckiego oraz członkiem Rady Najwyższej Narodowej. Przeprowadził rekrutację i wyposażył powstańcze wojska. Mianowany przez Tadeusza Kościuszkę pułkownikiem milicji księstwa mazowieckiego objął dowództwo 20. regimentu piechoty. Walcząc w obronie Warszawy był dwukrotnie ranny.

Po upadku insurekcji został aresztowany przez prusaków w Poznaniu, gdzie miał nadzieje na wzniecenie powstania. Wydany Rosjanom trafił do twierdzy Pietropawłowskiej w Petersburgu. Zwolniony w 1796 roku z zakazem powrotu do Warszawy przystąpił do tajnego sprzysiężenia w Wilnie. Ponownie aresztowanego wywieziono w głąb Rosji, gdzie przebywał do 1798 roku. Gdy utworzono Księstwo Warszawskie włączył się aktywnie w życie miasta. W 1807 roku został radnym Rady Miejskiej w Warszawie i działał w magistracie. Po klęsce Napoleona pod Moskwą próbował formować oddział warszawskich rzemieślników dla wsparcia stacjonującego tu garnizonu. Francuzi poddali się bez walki, a Kilińskiego prewencyjnie aresztowali Rosjanie.

Gdy w 1811 roku zmarła żona Marianna, po rocznej żałobie poślubił Anastazję Jasieńską, z którą miał troje dzieci: Antoniego, Ignacego i Józefę.

Odszedł w otoczeniu najbliższych 28 stycznia 1819 roku w swoim mieszkaniu. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie przy ścianie kościoła pw. św. Karola Boromeusza. Po rozbudowie świątyni szczątki rajcy warszawskiego pułkownika Jana Kilińskiego znalazły się w obrębie świątyni.

 

Pozostawił po sobie dwie wersje pamiętników. Pierwszą napisaną w czasie niewoli carskiej wydano drukiem w 1830 roku. Wersję napisaną w latach 1814-1818 wydano drukiem w 1899 roku. Obie wielokrotnie wznawiano. Kiliński patronuje hufcom harcerskim, postawiono mu też liczne pomniki. Najbardziej znane, tworzące „tryptyk” monumenty znajdują się w Trzemesznie, gdzie bohater trzyma głownię szabli, we Lwowie, gdzie wyciągnął szablę z pochwy, i najsłynniejszy w Warszawie, gdzie podniósł oręż do walki w obronie stolicy.

Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.