Trzemeszeńska lista uczestników walk o niepodległość w 100. rocznicę Bitwy na przedpolach Warszawy #81

Pamięci bohaterów poległych i zmarłych w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 oraz walczących na kresach wschodnich 1919-1921. Lista uczestników walk o niepodległość nie pretenduje do całościowej. Zestawienia alfabetycznego na podstawie ksiąg metrykalnych i zasobów Muzeum Regionalnego w Trzemesznie dokonał dr Andrzej Leśniewski.

Strzelec Stanisław Woźniak, 20 lat, urodzony w Gnieźnie, syn robotnika Marcina Woźniaka i Katarzyny z domu Macioszek. Zamieszkały w Kozłowie gmina Trzemeszno, skąd wyruszył na wojnę. Żołnierz 5 kompanii II batalionu 59 pułku piechoty wielkopolskiej. Rodowód pułku nawiązuje do zwycięskiego zajęcia Inowrocławia przez powstańców wielkopolskich. Przemianowanie na 59 pułk piechoty wielkopolskiej nastąpiło Rozkazem Ministra Spraw Wojskowych 17 stycznia 1920 roku, po czym skierowany zostaje na front Wołyńsko-Ukraiński. Tam otrzymuje 25 podoficerów i 571 szeregowców. Wśród nich prawdopodobnie był Stanisław Woźniak. Pułk 21 kwietnia 1920 roku uczestniczy w ofensywie na Ukrainę. Do Kijowa wkracza 8 maja, a miesiąc później toczy walki pozycyjne nad Berezyną. Podczas bitwy warszawskiej 17 sierpnia walczy w rejonie Mińska Mazowieckiego, a dwa dni później wkracza do miasta. Następne dni maszeruje pułk jako oddział pościgowy za ustępującymi sowietami. 22 sierpnia tocząc zacięte boje pułk doszedł pod Łomżę. „Przed wieczorem Łomża wraz z przyczółkami mostowemi opanowana była przez 59-y pułk. 2000 jeńców, w tym dwóch wyższych dowódców, 9 armat, 22 karabiny maszynowe, 7 wagonów amunicji, 12 kuchen polowych, wielką ilość taborów i sprzętu, stanowiło zdobycz pułku”. Dzień ustanowiono świętem pułku. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej strzelec Woźniak poległ 25 sierpnia 1920 roku pod Wincentowem, powiat Kolno (obecnie miejscowość Wincenta, gmina Kolno, województwo podlaskie). Spisana historia wojenna pułku ujmuje poległego pod pozycją 354. Na Liście strat Wojska Polskiego pod pozycją 44406. Miejsce pochówku nieznane. Mogiła na cmentarzu inowrocławskim kryje 20 bezimiennych bohaterów. Źródło: Rejestr Śmierci poboczny Urzędu Stanu Cywilnego w Trzemesznie, 1921, Obwód wiejski, Nr 35; Lista strat Wojska Polskiego, 1934, poz. 44406, s. 998; Wykaz poległych i zmarłych za Polskę w latach 1918-1921 (na podstawie akt urzędów stanu cywilnego z zasobów archiwów państwowych w województwie wielkopolskim), Poznań 2020, Lp. 2519, s. 245; kpt. Franciszek Nowicki, Zarys historji wojennej 59-go pułku piechoty wielkopolskiej, Warszawa 1929, s. 26-29, 34, 38-40, 47; fot. USC Trzemeszno.

Andrzej Leśniewski