Trzemeszeńska lista uczestników walk o niepodległość w 100. rocznicę Bitwy na przedpolach Warszawy #75
Pamięci bohaterów poległych i zmarłych w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 oraz walczących na kresach wschodnich 1919-1921. Lista uczestników walk o niepodległość nie pretenduje do całościowej. Zestawienia alfabetycznego na podstawie ksiąg metrykalnych i zasobów Muzeum Regionalnego w Trzemesznie dokonał dr Andrzej Leśniewski.
Sierżant Jan Franciszek Weiss, urodzony 26 stycznia 1899 roku w Wolsztynie, syn Jana i Rozalii z domu Tomys. Tam uczęszczał do szkoły powszechnej i uczestniczył w strajku szkolnym. W 1910 roku rozpoczął naukę w Gimnazjum Realnym w Wolsztynie, następnie od 1914 roku w Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. Był powstańcem wielkopolskim. Żołnierzem 5 kompanii kulomiotów (ciężkich karabinów maszynowych), od listopada 1919 roku przeniesiony do kompanii sztabowej VII brygady piechoty rezerwy. Walczył na froncie litewsko-białoruskim i wojnie polsko-bolszewickiej. Syn Lech Jan Weiss pisał po latach: Ojciec opowiadał nam swoje przeżycia i różne historie. Pamiętam epizody z wojny bolszewickiej. Ojciec był na froncie litewsko-białoruskim. Któregoś razu wspominał nam, jak cofając się przed bolszewikami przeprawiali się przez Niemen. Po żelaznym szkielecie mostu żołnierze przechodzili na czworakach. Zdemobilizowany 17 listopada 1920 roku, jak napisano, urlopowany na kontynuowanie studiów. Na Uniwersytecie Poznańskim skończył kierunki polonistyczny i germanistyczny. Nauczyciela od 1 września 1925 roku przyjęto do Gimnazjum Klasycznego w Trzemesznie. Wielka pasja pedagoga obejmowała prowadzenie drużyny harcerskiej nazwanej imieniem Stanisława Staszica. Był opiekunem kółka polonistycznego im. Jana Kasprowicza wystawiającego sztuki teatralne. Weiss pasjami fotografował. Oddany młodzieży nauczyciel Liceum i Gimnazjum otrzymał ministerialną nominację profesora szkoły średniej. We wrześniu 1939 roku przebywał w mieście i jako członek Obrony Narodowej Trzemeszna patrolował najbliższą okolicę. Za swoją działalność i odmowę podpisania niemieckiej listy narodowościowej zamordowany ok. 5-6 grudnia 1939 roku. Źródło: Rejestr śmierci USC, 1946, obwód miejski, Nr 45; Alma Mater Tremesnensis (1776-1996), red. Jan Leśny, Czesław Łuczak, Poznań 1996, s. 120-121, 144, 146, 159, 173,181; Drogi do niepodległości. Trzemeszno w powstaniu wielkopolskim 1918-1919, red. Andrzej Leśniewski, Trzemeszno 2008, s. 151; Dzieje Trzemeszna, red. Czesław Łuczak, Poznań 2002, s. 222, 237, 242, 244, 249, 258; Andrzej Leśniewski, II wojna światowa w Trzemesznie. Tom I, s. 129-131; Trzemeszno w dobie powstania wielkopolskiego 1918-1919, red. Andrzej Leśniewski, Trzemeszno 2018, s. 308; Weiss Lech Jan, Dawne lata, dawne dni…, Bydgoszcz 1999, s. 7-28; Zbigniew Widelicki, Pamięć o wychowawcach i wychowankach – ofiarach wojny 1939-1945, s. 6-7; Wybór źródeł do dziejów Gimnazjum i Liceum w Trzemesznie, red. Danuta Konieczka-Śliwińska, Poznań 2006, s. 91, 112, 134, 138-139, 158, 162-165, 198, 200, 214; Żyją w naszej pamięci, Kosynier. Trzemeszeński Miesięcznik Informacyjny. Wydanie specjalne 23 czerwca 2001, s. 10; fot. za: Lech Jan Weiss, Dawne lata…, s. 81.
Andrzej Leśniewski
Dodaj komentarz
- to dla Ciebie staramy się być najlepsi, a Twoje zdanie bardzo nam w tym pomoże!